Jednym z moich celów, jako nauczycielki matematyki, jest zrozumienie, jak uczniowie myślą i jak łączą różne matematyczne pojęcia. Zamiast skupiać się na testach, które sprawdzają tylko końcowy wynik, staram się wybierać takie zadania, które pozwolą uczniom pokazać, jak rozumują i rozwiązują problemy. Dziś chciałabym podzielić się trzema typami aktywności, które wprowadzam do moich lekcji, aby uzyskać pełniejszy obraz umiejętności uczniów: zadaniami problemowymi, zadaniami translacyjnymi i zadaniami związanymi z pisaniem.
1. Zadania problemowe
Zadania problemowe mają na celu nie tylko odkrycie, czego uczniowie nie wiedzą, ale przede wszystkim pokazanie tego, co już potrafią. Takie zadania pomagają określić mocne strony uczniów, a także zidentyfikować ewentualne luki w ich rozumieniu. Dobre zadanie problemowe powinno być związane z głównym celem lekcji i pozwalać na różne sposoby rozwiązania.
Przykład zadania: „Wpisz liczbę, która sprawi, że podany zestaw nierówności będzie spełniony: \[2<[]<3.\] Czy potrafisz zrobić to na więcej niż jeden sposób? Co możesz powiedzieć o liczbach, które można wpisać w kratkę?”
2. Zadania translacyjne
Zadania translacyjne polegają na tym, że uczniowie muszą przejść z jednej formy przedstawienia matematycznego do innej – na przykład z liczb na słowa, z rysunków na równania matematyczne. Tego typu aktywności pomagają uczniom zrozumieć pojęcia matematyczne na głębszym poziomie, ponieważ wymuszają na nich myślenie o różnych reprezentacjach tej samej idei.
Przykład zadania: „Zapisz i oblicz działanie, które opisuje sytuację: Kasia ma 24 kredki, a Tomek 15. Ile mają razem? Następnie narysuj, jak wyglądają te kredki, a potem opisz za pomocą słów, za pomocą jakiej strategii obliczyłeś wynik.”
|
Zadanie z treścią |
Równanie |
|
Kasia ma 24 kredki, a Tomek 15. |
[uzupełnia uczeń]
|
|
Ilustracja |
Opis słowny strategii obliczenia wyniku |
|
[uzupełnia uczeń]  |
[uzupełnia uczeń] Najpierw dodałem 20 + 10 = 30, |
3. Zadania związane z pisaniem
Pisanie w matematyce to doskonały sposób, by uczniowie uporządkowali swoje myśli i potrafili wyjaśnić, jak rozwiązali dany problem. W przypadku młodszych dzieci, zamiast pełnych tekstów, mogą to być krótkie notatki, które opisują, jak doszli do rozwiązania. Pomaga to im w rozwoju umiejętności komunikacji matematycznej.
Kiedy pracowałam z uczniami nad dodawaniem liczb w zakresie 100, poprosiłam ich, by opisali słownie swoje strategie. Michał napisał: „Miałem dodać 48 i 27, potem pomyślałem, że 8 to 5 i 3, a 7 to 5 i 2, więc najpierw dodałem 5 + 5 = 10, a potem 3 + 2 = 5. Dodałem też 40 + 20 = 60. Ostatecznie dostałem 60 + 10 + 5 = 75.” To, jak szczegółowo Michał wyjaśnił swoje myślenie, pomogło mi lepiej zrozumieć, w jaki sposób podchodzi do dodawania i jak zaawansowane strategie potrafi stosować.
Przykład zadania: „Opisz, jak rozwiązałeś problem: \(15\over8\) \(+\) \(7\) \(3\over8\).
Możesz narysować obrazek, który przedstawia sytuację, i wyjaśnić, jak rozwiązałeś zadanie.”
Podsumowanie
Każdy z tych typów aktywności – zadania problemowe, zadania translacyjne i zadania pisemne – pozwala uczniom na pokazanie, jak rozumieją matematykę, a nauczycielowi daje cenne informacje o ich postępach i obszarach, które wymagają jeszcze pracy. Co najważniejsze, nie chodzi tu tylko o wyniki, ale o proces myślenia, który prowadzi do rozwiązania. Takie podejście sprawia, że nauka matematyki staje się bardziej świadoma i skuteczna, a dzieci uczą się naprawdę rozumieć, co robią.