Badania neurologiczne rzucają światło na funkcjonowanie naszego mózgu, wskazując na odrębne funkcje obu półkul. Podczas gdy lewa półkula jest naszym centrum logiki, języka i sekwencyjnego myślenia, to prawa półkula odpowiada za przetwarzanie przestrzenne, percepcyjne i holistyczne. Niestety, nasz system edukacji często nadmiernie koncentruje się na umiejętnościach lewej półkuli, często kosztem rozwoju zdolności przestrzennego rozumowania.
Klocki Cuisenaire’a to nie tylko narzędzie do nauki podstaw arytmetyki. To również potężne wsparcie w rozwijaniu umiejętności przestrzennych – tych, które pomagają nam wyobrażać sobie obiekty w przestrzeni, obracać je w myślach, czy… po prostu czytać mapy. Ta seria artykułów pokaże Ci, jak wykorzystać kolorowe klocki do treningu prawej półkuli mózgu, dostarczając cennego doświadczenia w rozwiązywaniu problemów przestrzennych.
Przygotuj swoje klocki! Zachęcam do dzielenia się swoimi strategiami i odkryciami. Pamiętaj, że kluczem jest zabawa klockami, bo to ona buduje solidne, konkretne podstawy do abstrakcyjnego myślenia przestrzennego. Te wyzwania są przeznaczone dla uczniów, ale uwierz mi – dorośli również z nich skorzystają, wzmacniając swoją wyobraźnię przestrzenną! 🙂
Witajcie w pierwszym odcinku serii, w której pokazuję, jak wykorzystywać klocki Cuisenaire’a do usprawniania prawej półkuli mózgu! Dziś skupimy się na aktywnościach, które rozwiną Waszą intuicję przestrzenną i zdolność do wypełniania przestrzeni.
Czy kiedykolwiek bawiliście się Tangramem – starożytną chińską układanką, która z kilku prostych figur pozwala tworzyć nieskończoną liczbę kształtów? Klocki Cuisenaire’a oferują podobne, wciągające doświadczenia, choć w nieco innej skali!
W tym artykule znajdziecie pomysł na zabawę polegającą na tworzeniu różnorodnych wzorów i wypełniania określonych obszarów. To ćwiczenia, które angażują wyobraźnię przestrzenną w sposób zbliżony do puzzli: musisz pomyśleć o kształcie, rozmiarze i dopasowaniu elementów. Przygotujcie się na wyzwania, które nauczą Was, jak różne klocki współpracują ze sobą, tworząc większe struktury!
Papier w kratkę
Do wykonania ćwiczeń przyda się Wam papier w dużą kratkę (1 cm). Możecie pobrać go poniżej, wystarczy kliknąć na ilustrację i otworzyć odnośnik w nowej karcie. Wydrukujcie go bez dodatkowych marginesów (w przeciwnym przypadku, wydruk zostanie przeskalowany i standardowe klocki Cuisenaire’a nie będą pasowały).
Jak się bawić?
Ćwiczenia, które proponuję w tym artykule, polegają na układaniu kształtów z klocków, odrysowywaniu ich, a następnie ponownym wypełnianiu ich za pomocą klocków Cuisenaire’a.
Do wyboru macie trzy warianty ćwiczeń, różniące się zestawami wykorzystywanych klocków:
- Wariant I: po jednym klocku każdego rodzaju (razem 10 klocków),
- Wariant II: ustalony zestaw klocków (znane kolory klocków i dokładna ich liczba, np. 2 czerwone, 5 jasnozielonych, 3 niebieskie),
- Wariant III: zestaw klocków składający się z ustalonej liczby klocków, ale o nieznanych kolorach, przy czym podana jest informacja typu:
- każdy klocek w innym kolorze (np. 7 klocków, każdy w innym kolorze),
- znana liczba kolorów (np. dokładnie 12 klocków w dokładnie 3 kolorach).
Trzeci wariant, choć najbardziej wymagający, daje największą satysfakcję. Jednak zanim się za niego zabierzecie, upewnijcie się, że dzieci miały wystarczająco dużo doświadczenia z dwoma pierwszymi wariantami.
Pamiętajcie, że ocena poziomu trudności to bardzo subiektywna sprawa. To, co dla jednego dziecka jest proste, dla drugiego może być wyzwaniem i to jest absolutnie normalne! Dajcie uczniom tyle czasu, ile potrzebują na każde zadanie. Jeśli jakiś wzór sprawia im trudność, zachęćcie ich, by na chwilę go odłożyły i wróciły do niego później. Czasem ,,przespanie się” z problemem działa cuda!
Bądźcie przygotowani na to, że dzieci, które błyszczą w zadaniach obliczeniowych, mogą mieć trudności z myśleniem przestrzennym, i odwrotnie. To zupełnie naturalne i pokazuje, jak różnorodne są talenty. Niech to będzie okazja do celebrowania różnych mocnych stron!
Często odkrycie jednej prostej strategii może znacząco ułatwić zadanie: zacznijcie od umieszczania największych klocków. Gdy większe elementy znajdą swoje miejsce, reszta układa się znacznie łatwiej.
Niektóre zadania mają tylko jedno rozwiązanie, inne wiele. Na początek skupcie się na znalezieniu choćby jednego rozwiązania dla każdego wzoru. Gdy dzieci zaczną dzielić się swoimi pomysłami, naturalnie pojawią się inne możliwości. Wiele z nich zmotywuje się, by znaleźć wszystkie możliwe rozwiązania! To wspaniała okazja do dyskusji: dlaczego dany wzór ma unikalne rozwiązanie, a inny wiele? Zachęcajcie uczniów do argumentowania swoich wyborów.
Klocki Cuisenaire’a i te przestrzenne układanki są na tyle uniwersalne, że można do nich wracać przez cały rok, oferując coraz to nowe wyzwania dostosowane do potrzeb każdego ucznia.
Zaczynamy zabawę
Ustalcie, który wariant ćwiczenia wybieracie, a następnie niech każdy ułoży na swoim arkuszu papieru wymyślony przez siebie kształt, wykorzystując przy tym wszystkie klocki z odpowiedniego zestawu.
Ułożony kształt należy bardzo starannie odrysować, a po usunięciu klocków, oddać do wypełnienia drugiej osobie wraz z klockami. Jeśli drugiej osobie uda się prawidłowo ułożyć kształt, może ona odrysować na rysunku kształty poszczególnych klocków i podpisać je nazwami ich kolorów.
Życzę Wam wesołej zabawy!