Doświadczenie jednoznacznie pokazuje: najskuteczniejsza motywacja wynika z głębokiego poczucia sukcesu. To autentyczna radość z rozwiązania zadania, które było odpowiednio wymagające, to satysfakcja z poczucia postępu. Ta wewnętrzna siła jest tarczą przeciwko tzw. “paraliżowi matematycznemu”, który towarzyszy tradycyjnej edukacji.
Dzieci, które doświadczają tej radości z sukcesu w nauce, nie reagują na zadanie z niechęcią, lecz entuzjazmem: “A to ciekawe, spróbuję to rozwiązać!“
Siła wewnętrznej motywacji i magia “odpowiedniego” wyzwania
Dzieci, u których dominuje motywacja wewnętrzna, są bardziej niezależnymi myślicielami i podejmują lepsze decyzje niż te, których głównym motorem jest motywacja zewnętrzna. Radość myślenia bierze się z osobistych odkryć.
Kluczem do wspierania tej motywacji jest odpowiednie ustawienie poziomu trudności zadań. Słowo odpowiednie ma tu ogromne znaczenie:
- Wystarczająco łatwe: Zadanie musi być wystarczająco łatwe, aby uczeń mógł je rozwiązać i poczuć smak sukcesu.
- Wystarczająco wymagające: Zadanie musi być wystarczająco trudne, aby uczeń musiał się wysilić i doświadczyć radości po jego pokonaniu.
To poczucie sukcesu staje się motorem napędowym do dalszej pracy, wyzwalając chęć do mierzenia się z nowymi problemami i podejmowania wysiłku intelektualnego.
Dlaczego gotowa wiedza szkodzi?
Gdy wiedza jest podawana na tacy, a nawet wymuszana na uczniu, który ma ją jedynie odtworzyć i naśladować, w rzeczywistości odmawia się mu procesu zdobywania własnego doświadczenia. Taki uczeń jedynie gromadzi reguły i wzory, a jego autonomia i wrodzona potrzeba uczenia się zostają stłamszone.
Nie da się przyspieszyć nauki, podając gotowe rozwiązania. Jest to tak samo nieskuteczne, jak próba przyspieszenia wzrostu roślin poprzez ich ciągnięcie. Uczeń pozbawiony procesu zdobywania własnego doświadczenia staje się niechętny lub niezdolny do samodzielnego nabywania wiedzy w przyszłości.
Prawdziwa radość z sukcesu w nauce polega na tym, że dziecko samo dochodzi do rozwiązania i czuje, że to ono jest twórcą swojej wiedzy.
