Dyskalkulia, czyli trudności w przyswajaniu matematyki, jest zaburzeniem, które rzadko występuje w izolacji. W rzeczywistości, około 40% osób z dyskalkulią zmaga się z dodatkowymi trudnościami, takimi jak zaburzenia uwagi (ADD) czy zespół nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD). Choć są to osobne schorzenia, często występują razem, co określane jest mianem współistniejących zaburzeń. Oprócz tego, osoby z dyskalkulią często zmagają się także z dysleksją, problemami z przetwarzaniem dźwięków czy trudnościami w rozumieniu mowy. Co ciekawe, zarówno dysleksja, jak i dyskalkulia, są często niezdiagnozowane u dzieci niesłyszących, co może utrudniać proces diagnozowania i udzielania wsparcia.
Zaburzenia współistniejące to problem, który nie dotyczy tylko dyskalkulii. Takie połączenie różnych trudności występuje również w przypadku innych zaburzeń, takich jak dyspraksja czy dysleksja, a ich współwystępowanie może wynikać z genetycznych predyspozycji. Warto jednak podkreślić, że czysta dyskalkulia, czyli przypadek, gdy osoba ma wyłącznie trudności matematyczne, jest stosunkowo rzadka. Badania pokazują, że współistniejące zaburzenia mogą występować aż w 70% przypadków.
Dyspraksja – współistniejące zaburzenie koordynacji ruchowej
Jednym z częstszych zaburzeń współistniejących z dyskalkulią jest dyspraksja, znana również jako DCD (Developmental Coordination Disorder). Dyspraksja dotyczy głównie trudności w koordynacji ruchowej, a także w planowaniu i organizowaniu działań. Dzieci z dyspraksją często są niezdarne, mają problemy z utrzymaniem równowagi oraz wykonywaniem precyzyjnych czynności manualnych. W kontekście matematyki, uczniowie z dyspraksją mogą mieć problemy z używaniem narzędzi matematycznych, takich jak cyrkle czy kątomierze. Ich prace mogą być nieczytelne i chaotyczne, co utrudnia im wykonanie zadań.
Choć większość osób z dyskalkulią używa palców do liczenia, osoby z dyspraksją mogą unikać tego sposobu, nawet jeśli mają trudności matematyczne. W rzeczywistości, osoby te mogą nie być nawet świadome, ile palców mają na ręce, co określane jest mianem agnozji palcowej. To, w połączeniu z trudnościami w posługiwaniu się przyrządami matematycznymi, może skłonić ich do podejmowania prób liczenia w myślach, co zazwyczaj kończy się niepowodzeniem. Dyspraksja często wiąże się także z nadmiernym niepokojem ruchowym – osoby te często się wiercą, ponieważ koordynacja ciała staje się dla nich świadomym wysiłkiem.
Jakie wyzwania stoją przed osobami z dyskalkulią i współistniejącymi zaburzeniami?
Wyzwania związane z dyskalkulią są już same w sobie trudne, ale dodatkowe trudności związane z zaburzeniami współistniejącymi, takimi jak ADHD czy dyspraksja, mogą pogłębiać codzienne zmagania. Osoby te nie tylko mają problem z rozwiązywaniem matematycznych zadań, ale również mogą zmagać się z trudnościami w organizowaniu i planowaniu działań. Problemy z koordynacją ruchową mogą sprawić, że wykonywanie prostych czynności codziennych staje się wyzwaniem – np. przy obliczaniu odległości czy ustawianiu przedmiotów w przestrzeni.
Współistniejące zaburzenia wymagają również holistycznego podejścia w diagnostyce i wsparciu. Istotne jest, aby nauczyciele, rodzice oraz specjaliści zwrócili uwagę na wielowymiarowy charakter trudności, które mogą obejmować zarówno kwestie matematyczne, jak i motoryczne, organizacyjne czy poznawcze.
Wsparcie i rozwiązania
Chociaż osoby z dyskalkulią i współistniejącymi zaburzeniami napotykają wiele trudności, istnieją różne metody wsparcia, które mogą pomóc im w codziennym funkcjonowaniu. Terapeuci, pedagodzy specjalni oraz psycholodzy mogą zaoferować pomoc w opracowaniu indywidualnych planów nauczania i strategii, które uwzględniają specyficzne potrzeby dziecka lub dorosłego z dyskalkulią i towarzyszącymi trudnościami. Ćwiczenia poprawiające koordynację ruchową, jak i techniki ułatwiające koncentrację i organizację, mogą znacznie poprawić jakość życia i efektywność nauki.
Warto pamiętać, że zrozumienie współistniejących zaburzeń oraz otwarte podejście do problemów związanych z dyskalkulią może pomóc nie tylko w codziennym funkcjonowaniu, ale także w odkrywaniu potencjału osób, które borykają się z tymi trudnościami.
#dyskalkulia